İşte Afrika Birliği hakkında kapsamlı bir makale:
# Afrika Birliği (AfB)
**Afrika Birliği (AfB)**, 55 Afrika ülkesinin tamamını kapsayan bir kıta birliğidir. 9 Temmuz 2002'de Güney Afrika'nın Durban kentinde kurulmuştur. Afrika Birliği'nin amacı, Afrika kıtasının birliğini ve dayanışmasını güçlendirmek, siyasi ve sosyo-ekonomik entegrasyonunu hızlandırmak ve üye devletler arasındaki işbirliğini teşvik etmektir. AfB, [Afrika Birliği Örgütü](https://www.nedemek.page/kavramlar/Afrika%20Birliği%20Örgütü)'nün (OAU) yerini almıştır.
## Tarihçe
Afrika Birliği'nin temelleri, 25 Mayıs 1963'te Addis Ababa'da kurulan [Afrika Birliği Örgütü](https://www.nedemek.page/kavramlar/Afrika%20Birliği%20Örgütü) (OAU)'ne dayanmaktadır. OAU'nun amacı, Afrika ülkelerinin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü korumak, sömürgecilikle mücadele etmek ve kıta genelinde işbirliğini teşvik etmekti.
Ancak, 1990'ların sonlarına doğru, OAU'nun kıtanın karşı karşıya olduğu yeni zorluklara yeterince cevap veremediği yönünde eleştiriler yükselmeye başladı. Bu eleştiriler, OAU'nun daha güçlü bir siyasi ve ekonomik entegrasyonu teşvik etme, çatışmaları önleme ve çözme, ve iyi yönetimi ve insan haklarını destekleme konularında yetersiz kaldığına odaklanıyordu.
Bu doğrultuda, 9 Eylül 1999'da Sirte'de (Libya) yapılan bir zirvede, OAU liderleri Afrika Birliği'nin kurulması yönünde bir deklarasyon kabul ettiler. Afrika Birliği, OAU'nun eksikliklerini gidermeyi ve kıtaya daha etkili bir kurumsal çerçeve sunmayı amaçlıyordu. 2000 yılında [Lomé Anlaşması](https://www.nedemek.page/kavramlar/Lomé%20Anlaşması) imzalandı ve bu anlaşma, AfB'nin temel yasal dayanağını oluşturdu. AfB, 9 Temmuz 2002'de resmen kuruldu.
## Amaçları
Afrika Birliği'nin temel amaçları şunlardır:
* Afrika ülkeleri arasında daha fazla birlik ve dayanışma sağlamak.
* Üye devletlerin egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını korumak.
* Kıtada barışı, güvenliği ve istikrarı teşvik etmek.
* Demokratik ilkeleri, iyi yönetimi, insan haklarını ve hukukun üstünlüğünü desteklemek.
* Sürdürülebilir kalkınmayı ve ekonomik entegrasyonu teşvik etmek.
* Uluslararası işbirliğini ve ortak çıkarları savunmak.
* Afrika kıtasının uluslararası platformdaki itibarını yükseltmek.
## Organları
Afrika Birliği'nin başlıca organları şunlardır:
* **Afrika Birliği Zirvesi:** Devlet ve hükümet başkanlarından oluşur ve Birliğin en yüksek karar alma organıdır. Yılda en az bir kez toplanır.
* **Bakanlar Konseyi:** Dışişleri bakanları veya üye devletler tarafından belirlenen diğer bakanlardan oluşur. Zirve'ye tavsiyelerde bulunur ve Birliğin politikalarını uygular.
* **Afrika Parlamentosu (AP):** Üye devletlerin parlamentoları tarafından seçilen temsilcilerden oluşur. İstişari bir organdır ve Birlik politikalarına katkıda bulunur. AP'nin merkezi Güney Afrika'dadır.
* **Afrika Birliği Komisyonu:** Birliğin yürütme organıdır ve çeşitli departmanlardan oluşur. Komisyon Başkanı, Birliğin baş temsilcisidir. Komisyonun merkezi Addis Ababa'dadır.
* **Barış ve Güvenlik Konseyi (BGK):** Kıtada barış ve güvenliği sağlamaktan sorumludur. Çatışmaları önleme, arabuluculuk yapma ve barışı koruma operasyonları düzenleme yetkisine sahiptir.
* **Afrika İnsan Hakları ve Halkların Hakları Mahkemesi:** Afrika İnsan Hakları ve Halkların Hakları Şartı'nda belirtilen hakların ihlallerini ele alır.
* **Afrika Adalet Divanı:** Üye devletler arasındaki hukuki anlaşmazlıkları çözer.
## Başarıları ve Zorlukları
Afrika Birliği, kurulduğu günden bu yana kıta genelinde önemli başarılar elde etmiştir. Özellikle, barışı koruma operasyonları ve çatışma çözümü konusundaki çabaları takdir edilmektedir. Ayrıca, ekonomik entegrasyonu teşvik etme ve kıtalararası ticaretin önündeki engelleri kaldırma yönünde de adımlar atmıştır.
Ancak, Afrika Birliği de çeşitli zorluklarla karşı karşıyadır. Üye devletler arasındaki siyasi ve ekonomik farklılıklar, Birliğin karar alma süreçlerini zorlaştırmaktadır. Ayrıca, mali kaynakların yetersizliği ve kurumsal kapasitenin sınırlı olması da Birliğin etkinliğini kısıtlamaktadır. Kıtadaki devam eden çatışmalar, terörizm ve iklim değişikliği gibi sorunlar da Afrika Birliği'nin karşı karşıya olduğu başlıca zorluklar arasındadır. [İklim Değişikliği](https://www.nedemek.page/kavramlar/İklim%20Değişikliği)
## Üye Devletler
Afrika Birliği'ne üye olan 55 devlet şunlardır:
1. [Cezayir](https://www.nedemek.page/kavramlar/Cezayir)
2. [Angola](https://www.nedemek.page/kavramlar/Angola)
3. [Benin](https://www.nedemek.page/kavramlar/Benin)
4. [Botsvana](https://www.nedemek.page/kavramlar/Botsvana)
5. [Burkina Faso](https://www.nedemek.page/kavramlar/Burkina%20Faso)
6. [Burundi](https://www.nedemek.page/kavramlar/Burundi)
7. [Yeşil Burun Adaları](https://www.nedemek.page/kavramlar/Yeşil%20Burun%20Adaları)
8. [Kamerun](https://www.nedemek.page/kavramlar/Kamerun)
9. [Orta Afrika Cumhuriyeti](https://www.nedemek.page/kavramlar/Orta%20Afrika%20Cumhuriyeti)
10. [Çad](https://www.nedemek.page/kavramlar/Çad)
11. [Komorlar](https://www.nedemek.page/kavramlar/Komorlar)
12. [Kongo Demokratik Cumhuriyeti](https://www.nedemek.page/kavramlar/Kongo%20Demokratik%20Cumhuriyeti)
13. [Kongo Cumhuriyeti](https://www.nedemek.page/kavramlar/Kongo%20Cumhuriyeti)
14. [Fildişi Sahili](https://www.nedemek.page/kavramlar/Fildişi%20Sahili)
15. [Cibuti](https://www.nedemek.page/kavramlar/Cibuti)
16. [Mısır](https://www.nedemek.page/kavramlar/Mısır)
17. [Ekvator Ginesi](https://www.nedemek.page/kavramlar/Ekvator%20Ginesi)
18. [Eritre](https://www.nedemek.page/kavramlar/Eritre)
19. [Esvatini](https://www.nedemek.page/kavramlar/Esvatini) (eski adıyla Svaziland)
20. [Etiyopya](https://www.nedemek.page/kavramlar/Etiyopya)
21. [Gabon](https://www.nedemek.page/kavramlar/Gabon)
22. [Gambiya](https://www.nedemek.page/kavramlar/Gambiya)
23. [Gana](https://www.nedemek.page/kavramlar/Gana)
24. [Gine](https://www.nedemek.page/kavramlar/Gine)
25. [Gine-Bissau](https://www.nedemek.page/kavramlar/Gine-Bissau)
26. [Kenya](https://www.nedemek.page/kavramlar/Kenya)
27. [Lesoto](https://www.nedemek.page/kavramlar/Lesoto)
28. [Liberya](https://www.nedemek.page/kavramlar/Liberya)
29. [Libya](https://www.nedemek.page/kavramlar/Libya)
30. [Madagaskar](https://www.nedemek.page/kavramlar/Madagaskar)
31. [Malavi](https://www.nedemek.page/kavramlar/Malavi)
32. [Mali](https://www.nedemek.page/kavramlar/Mali)
33. [Moritanya](https://www.nedemek.page/kavramlar/Moritanya)
34. [Mauritius](https://www.nedemek.page/kavramlar/Mauritius)
35. [Mozambik](https://www.nedemek.page/kavramlar/Mozambik)
36. [Namibya](https://www.nedemek.page/kavramlar/Namibya)
37. [Nijer](https://www.nedemek.page/kavramlar/Nijer)
38. [Nijerya](https://www.nedemek.page/kavramlar/Nijerya)
39. [Ruanda](https://www.nedemek.page/kavramlar/Ruanda)
40. [Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti](https://www.nedemek.page/kavramlar/Sahra%20Demokratik%20Arap%20Cumhuriyeti)
41. [São Tomé ve Príncipe](https://www.nedemek.page/kavramlar/São%20Tomé%20ve%20Príncipe)
42. [Senegal](https://www.nedemek.page/kavramlar/Senegal)
43. [Seyşeller](https://www.nedemek.page/kavramlar/Seyşeller)
44. [Sierra Leone](https://www.nedemek.page/kavramlar/Sierra%20Leone)
45. [Somali](https://www.nedemek.page/kavramlar/Somali)
46. [Güney Afrika](https://www.nedemek.page/kavramlar/Güney%20Afrika)
47. [Güney Sudan](https://www.nedemek.page/kavramlar/Güney%20Sudan)
48. [Sudan](https://www.nedemek.page/kavramlar/Sudan)
49. [Tanzanya](https://www.nedemek.page/kavramlar/Tanzanya)
50. [Togo](https://www.nedemek.page/kavramlar/Togo)
51. [Tunus](https://www.nedemek.page/kavramlar/Tunus)
52. [Uganda](https://www.nedemek.page/kavramlar/Uganda)
53. [Zambiya](https://www.nedemek.page/kavramlar/Zambiya)
54. [Zimbabve](https://www.nedemek.page/kavramlar/Zimbabve)
55. [Fas](https://www.nedemek.page/kavramlar/Fas)
## Gelecek Beklentileri
Afrika Birliği, kıta genelinde barış, güvenlik ve kalkınma hedeflerine ulaşmak için önemli bir role sahiptir. Gelecekte, Birliğin kurumsal kapasitesini güçlendirmesi, üye devletler arasındaki işbirliğini artırması ve uluslararası ortaklarla daha etkili bir şekilde çalışması beklenmektedir. Ayrıca, kıtanın karşı karşıya olduğu yeni zorluklara, özellikle de iklim değişikliği ve terörizm gibi sorunlara daha etkin çözümler üretmesi gerekmektedir. Afrika Birliği'nin, Afrika kıtasının geleceği için umut vadeden bir kuruluş olmaya devam edeceği öngörülmektedir.